ME + We = MWE

Wat we ‘ik’ noemen, lijkt vaak iets vanzelfsprekends. Alsof het duidelijk omlijnd is: mijn gedachten, mijn lichaam, mijn gevoelens, mijn verhaal. Toch voelen veel mensen vroeg of laat dat dit beeld te klein wordt. Alsof het niet volledig omvat wie we werkelijk zijn.

In Intraconnected verkent Dan Siegel (*) hoe onze ervaring van wat we ‘zelf’ noemen ontstaat doorheen het leven. Hij beschrijft identiteit niet als iets dat vastligt, maar als iets dat voortdurend gevormd wordt in de wisselwerking tussen lichaam, brein, relaties en bewustzijn. Het boek is tegelijk persoonlijk en universeel: een reflectie op wie we zijn, en op hoe diep verbondenheid verweven is met onze identiteit.

Het misverstand van het geïsoleerde zelf

Onze cultuur vertelt ons vaak dat we afzonderlijke individuen zijn. Een Me dat losstaat van anderen, dat zichzelf moet definiëren, beschermen en waarmaken. Dat perspectief heeft ons autonomie en zelfstandigheid gebracht, maar het draagt ook een spanning in zich: het gevoel dat we het alleen moeten doen.

Siegel nodigt uit tot een ruimer perspectief. Wanneer we ons niet opsluiten in ons zelf bedacht zelfbeeld, maar op een dieper niveau onze essentie ervaren, ontstaat er iets anders: een nieuwe ervaring van contact, van resonantie met anderen en met de wereld om je heen.

Intraconnectie ervaar je; je bedenkt ze niet

Wat Intraconnected bijzonder maakt, is dat het deze verbondenheid niet reduceert tot een idee, of overtuiging. Intraconnectie is geen concept dat je kan begrijpen door erover na te denken. Het is een ervaring die zich ontvouwt wanneer onze aandacht ruimer wordt dan het vertrouwde zelfbeeld.

In bewustzijnsmeditatie wordt die ervaring heel tastbaar. Niet omdat we onszelf analyseren, maar omdat we tijdelijk stoppen met onszelf te definiëren. Het denken verzacht, het lichaam komt mee in het ervaren, gevoelens krijgen ruimte, en er ontstaat een breder gewaarzijn waarin verschillende lagen vanzelf samenkomen. Het Me hoeft niet te verdwijnen, maar wordt opgenomen in iets groters, het MWe.

In die ervaring wordt identiteit minder statisch. Minder een vast verhaal, en meer een levende beweging. Een ervaring van Me die niet losstaat van We, maar er onlosmakelijk deel van uitmaakt.

Thuiskomen in verbondenheid

Misschien ligt precies daar de kern van Siegel’s boodschap: dat wie we zijn niet kleiner wordt wanneer we onszelf minder afbakenen, maar juist ruimer. Dat we niet oplossen in de ander, maar onszelf dieper leren kennen in relatie.

Intraconnectie nodigt uit om opnieuw te ervaren wat altijd al aanwezig was: dat het zelf niet eindigt bij ‘ik’, maar zich uitstrekt tot ‘wij’. En dat precies daar in die gedeelde ruimte een gevoel van belonging kan ontstaan dat het denken alleen niet kan voortbrengen. Dat is de MWE.

Persoonlijk nawoord

Meditatie wordt soms gezien als een vorm van navelstaarderij, of als een louter individuele bezigheid die vooral met jezelf bezig is.

Mijn ervaring is precies het omgekeerde. Wanneer je in meditatie dieper verbonden raakt met jezelf, voorbij rollen, verhalen en vaste ideeën over wie je bent, ontstaat er vanzelf een ruimer gevoel van verbondenheid. Niet als concept, maar als ervaring. Het ik wordt minder afgebakend, en precies daardoor wordt de relatie met anderen, met je omgeving en met je (professionele) wereld vanzelf voelbaarder.

In die zin is bewustzijnsmeditatie geen terugtrekking uit de wereld, maar juist een beweging ernaartoe. Hoe dieper de verbinding met jezelf voorbij identiteit, hoe natuurlijker de verbinding met het grotere geheel.

Wil je ervaren hoe dit voor jou kan werken?

(*) Dan Siegel, Intraconnected; 'MWE’ as the Integration of Self, Identity, and Belonging